ดราม่าเก็บผลงานศิลปะ นศ. ลงถุงขยะ เจอ ผศ.ทัศนัย เศรษฐเสรี ฟาดวลีเด็ดแทนลูกศิษย์ “ศิลปะไม่เป็นเจ้านายใคร และศิลปะไม่เป็นขี้ข้าใคร”
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า โลกออนไลน์มีการพูดถึงดราม่าคณบดีและผู้บริหารคณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้เข้าไปรื้อเก็บงานศิลปะจัดวางของนักศึกษากลุ่มหนึ่ง ซึ่งเป็นงานที่มีลักษณะคล้าย ศพที่ถูกห่อด้วยผ้าขาวมีเชือกพันธนาการตามร่างกายจุดต่างๆ หรือคล้ายกับศพของผู้ลี้ภัยซึ่งปรากฎขึ้นที่แม่น้ำโขง ในจังหวัดมุกดาหาร ลงในถุงขยะ
ก่อนที่อาจารย์ที่ปรึกษา ผศ.ดร.ทัศนัย เศรษฐเสรี อาจารย์สาขาสื่อศิลปะและการออกแบบสื่อ คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เข้ามาช่วยพร้อมกับวลีเด็ดที่ปล่อยออกมาใส่ผู้บริหารคณะว่า “ศิลปะไม่เป็นเจ้านายใคร และศิลปะไม่เป็นขี้ข้าใคร” ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวมีการไลฟ์สดผ่านเฟซบุ๊กของประชาคมมอชอ ก่อนที่จะมีการแชร์เรื่องราวดังกล่าว
เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อเวลาประมาณ 14.00 น. ของวานนี้ (22 มี.ค.) ที่ลานหน้าตึกมีเดียอาร์ต คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งเหตุการณ์นี้มีการไลฟ์สดผ่านเฟซบุ๊กของประชาคมมอชอ เป็นภาพเหตุการณ์ขณะที่มีเจ้าหน้าที่ระดับผู้บริหารมหาวิทยาลัย ได้เข้าไปรื้อเก็บงานศิลปะจัดวาง (installation art) ของนักศึกษากลุ่มหนึ่ง ซึ่งเป็นงานที่มีลักษณะคล้าย ศพที่ถูกห่อด้วยผ้าขาวมีเชือกพันธนาการตามร่างกายจุดต่างๆ หรือคล้ายกับศพของผู้ลี้ภัยซึ่งปรากฎขึ้นที่แม่น้ำโขง ในจังหวัดมุกดาหาร
โดยงานทั้งหมดของนักศึกษากลุ่มดังกล่าวถูกรื้อ และเก็บรวมใส่ถุงขยะสีดำขนขึ้นรถกระบะ โดยเจ้าหน้าที่พยายามจะขนย้ายงานทั้งหมดออกไป แต่กลุ่มนักศึกษาได้ออกมาห้ามปรามการขนย้าย เพราะเป็นงานของพวกเขาที่ต้องส่งอาจารย์และจัดแสดง แต่กลุ่มอาจารย์และบุคลากรไม่ยอม และยืนยันที่จะขนย้าย ขณะที่คณบดีจะขับรถส่วนตัวออกจากที่เกิดเหตุ นักศึกษาคนหนึ่งถึงกับต้องลงไปนอนขวางหน้ารถไม่ให้ขนย้ายข้าวของออกไป
จนกระทั่งช่วงเวลาผ่านไประยะหนึ่ง อาจารย์ทัศนัย เศรษฐเสรี อาจารย์ภาควิชามีเดียอาร์ต ได้เข้าเดินเข้ามาตั้งคำถามกับกลุ่มผู้บริหารว่า พวกคุณสอนศิลปะหรือเปล่า เป็นศิลปินหรือเปล่า น้องพวกนี้ลูกศิษย์คุณหรือเปล่า เป็นศิลปินต้องไม่เป็นขี้ข้าใคร
“เป็นอาจารย์เหมือนกันใช่ไหม รักศิลปะไหม รักเคารพในมนุษย์ไหม ศิลปะไม่เป็นเจ้านายใคร และศิลปะไม่เป็นขี้ข้าใคร ขู่เข็ญนักศึกษากี่ทีแล้ว คุกคามการเรียนการสอนหรือเปล่า” ทัศนัย กล่าวกับกลุ่มผู้บริหาร
เมื่อถามถึงสาเหตุที่ต้องเก็บงานศิลปะเหล่านี้ กลุ่มผู้บริหารระบุว่า เป็นการจัดการทำความสะอาดตามปกติ แต่อาจารย์ทัศนัย ระบุว่า เด็กเหล่านี้เพิ่งแสดงงานวิทยานิพนธ์เสร็จ และบางวิชาก็ยังไม่ปิดการสอน พวกเขายังทำงานกันอยู่ เป็นหน้าที่อะไรของคุณที่ต้องมาทำความสะอาดให้เขา
ซึ่งทำให้เหตุการณ์เหล่านี้ที่ถูกถ่ายทอดสดผ่านทางเฟซบุ๊ก กลายเป็นกระแสอย่างรวดเร็วมีผู้คนเข้ามาติดตามชม และแชร์เรื่องราวนี้ออกไปอย่างรวดเร็ว จนกลายเป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์การกระทำดังกล่าว ว่ามีเรื่องราวเบื้องหน้าเบื้องหลังอย่างไรเกิดขึ้น หรือมีปัญหาภายในคณะวิจิตรศิลป์ที่กระทบกับเสรีภาพการทำงานศิลปะของนักศึกษาหรือไม่ โดยเฉพาะวลีเด็ดของอาจารย์ทิศนัย ที่ว่า “ศิลปะไม่เป็นเจ้านายใคร และศิลปะไม่เป็นขี้ข้าใคร” ซึ่งมีช่วงหนึ่งที่อาจารย์ทัศนัยอบรมชุดใหญ่กับกลุ่มผู้บริหารเพื่อให้เข้าใจงานศิลป์
อย่างไรก็ตาม ทางผู้บริหารได้ขอโทษและบอกว่าเป็นความเข้าใจผิดเพราะนึกว่าขยะ สุดท้ายฝ่ายผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ยอมที่จะขนงานลงจากรถให้คืนนักศึกษา และกล่าวว่าจะออกแถลงการณ์ชี้แจงเหตุการณ์ในภายหลัง
อย่างไรก็ตาม บรรยากาศเช้าวันนี้ (23 มี.ค.) ที่ภาควิชามีเดียอาร์ต ภายในหอศิลป์ มช.ก็พบว่า อุปกรณ์การแสดงชิ้นงานที่เกิดปัญหาที่มีการรื้อถอนไม่อยู่ในพื้นที่แล้ว เหลือเพียงงานของศิลปนิพนธ์ของนักศึกษา ซึ่งเช้านี้มีเจ้าหน้าที่ของคณะทำความสะอาดพื้นที่โดยรอบ ขณะที่นักศึกษาส่วนหนึ่งก็เริ่มเดินทางมาทำงานศิลป์ของตัวเองในภาควิชา
ซึ่งได้รับการเปิดเผยจากนักศึกษาว่า ปกติแล้วที่ภาควิชาก็จะมีการจัดแสดงงานศิลป์เป็นประจำอยู่แล้ว ซึ่งทางคณะอาจารย์ของภาควิชาต่างก็สนับสนุนให้นักศึกษาแสดงออกทางด้านงานศิลป์ ไม่ว่าจะเกี่ยวกับเรื่องใดแม้จะเป็นเรื่องการเมืองก็ตาม ซึ่งเป็นอิสระทางความคิดในการสร้างสรรค์งานศิลป์
และส่วนหนึ่งที่เกิดปัญหาก็เป็นส่วนของการแสดงงานศิลป์ของนักศึกษารุ่นพี่คนหนึ่ง ที่มีการทำกิจกรรมการเคลื่อนไหวกับนักศึกษาเกี่ยวกับการเมือง และมีการแสดงงานศิลป์ที่สะท้อนเรื่องการเมืองอยู่เป็นประจำ
ล่าสุด เมื่อคืนวันที่ 21 มี.ค.ที่ผ่านมา ก่อนที่จะเกิดปัญหาในวันรุ่งขึ้น มีตำรวจเข้ามาสังเกตการณ์งานแสดงของนักศึกษารายดังกล่าว ที่สะท้อนเรื่องของการเมือง แต่ไม่ได้อยู่ในส่วนของศิลปนิพนธ์ที่ส่งอาจารย์ แต่ปรากฏว่าข้ามวันเท่านั้นก็เกิดปัญหาขึ้นอย่างในคลิปที่เผยแพร่
ทั้งนี้ มีรายงานว่าคณะวิจิตรศิลป์ มช. นั้นอาจจะเกิดปัญหาภายในเรื่องของการบริหารงานด้วย ก่อนหน้านี้มีการชุมนุมประท้วงทางผู้บริหาร เรื่องของการบริหารงาน ส่วนหนึ่งถูกมองว่ามีปัญหาภายในระหว่างคณาจารย์ของคณะเอง และยังมีปัญหากับนักศึกษา รวมทั้งศิษย์เก่าด้วย เชื่อว่าน่าจะเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาที่เกิดขึ้น
นอกจากนี้ ยังมีรายงานว่าภาควิชามีเดียอาร์ต แม้จะขึ้นอยู่กับคณะวิจิตรศิลป์ แต่คณาจารย์ประจำภาควิชาก็ได้แยกพื้นที่ออกมาใช้พื้นที่ของหอศิลป์ มช.เป็นสถานที่ทำการเรียนการสอน และมีการบริหารงานแยกออกมาจากคณะด้วย
อย่างไรก็ตาม จนถึงเช้านี้ยังมีการการออกแถลงการณ์ หรือมีการชี้แจงจากทางผู้บริหารของคณะวิจิตรศิลป์ หรือจากทางมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น หรือแนวทางในการแก้ไขปัญหาออกมา
