นอกจากโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนที่กำลังแพร่ระบาดในประเทศไทยในขณะนี้ ที่มีคุณสมบัติพิเศษคือติดง่ายกว่าเดิม แต่อาจจะไม่ได้มีอาการรุนแรงมากนักจากการที่คนไทยหลายคนได้รับวัคซีนกันไปบ้างแล้วนั้น ล่าสุดโควิด-19 มีการกลายพันธุ์เพิ่มเติม แตกแยกออกมาเป็น 2 สายพันธุ์ใหม่ ได้แก่ XE และ XJ
โควิด-19 สายพันธุ์ XD
Center for Medical Genomics ของ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี ระบุว่า โควิด-19 สายพันธุ์ XD มีชื่อว่า “เดลตาครอน” ซึ่งเป็นสายพันธุ์ลูกผสมระหว่าง “เดลตา & โอมิครอน” โดย WHO ให้ข้อมูลว่า สายพันธุ์นี้ไม่พบการระบาดที่รวดเร็ว (transmissibility) และอาการที่รุนแรง (severity) อย่างที่เคยกังวลแต่ประการใด
โควิด-19 สายพันธุ์ XE
องค์การอนามัยโลก (WHO) เตือนว่า โควิด-19 โอไมครอนสายพันธุ์ลูกผสม XE ที่แพร่เชื้อติดต่อได้ง่ายและรวดเร็วกว่าไวรัสโคโรนา 2019 ทุกสายพันธุ์ที่เคยมีมา
สายพันธุ์ XE เป็นสายพันธุ์ลูกผสมระหว่างโอไมครอนสายพันธุ์ย่อย BA.1 X BA.2 มีสัดส่วนจีโนมระหว่าง BA.1:BA.2 ประมาณ 35%:65% พบครั้งแรกในสหราชอาณาจักรเมื่อวันที่ 19 ม.ค. 2565 โดยมีการถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมและอัปโหลดขึ้นไปแชร์ไว้บนฐานข้อมูลโควิด-19 โลกแล้วมากกว่า 600 ตัวอย่าง
ตามรายงานของสำนักงานบริการสุขภาพแห่งสหราชอาณาจักร (UK Health Services Agency) หรือ UKHSA ยืนยันเช่นเดียวกันว่าสายพันธุ์ลูกผสม XE สามารถแพร่ระบาดได้รวดเร็วกว่า BA.2 ประมาณ 10% และแพร่ได้รวดเร็วกว่าโอมิครอนสายพันธุ์ดั้งเดิม (B.1.1.529) ถึง 43%
อย่างไรก็ตามศาสตราจารย์ซูซาน ฮอปกิ้นส์ หัวหน้าที่ปรึกษาทางการแพทย์ของ UKHSA กล่าวว่าการเกิดสายพันธุ์ลูกผสมไม่ใช่เรื่องแปลกและมักจะสูญพันธุ์ไปเอง “อย่างรวดเร็ว” เนื่องจากไม่ฟิตกับสิ่งแวดล้อมเหมือนสายพันธุ์ทั่วไป และเนื่องจากจำนวนของ XE ที่ถูกถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมยังไม่มาก การประเมินความรวดเร็วของการระบาดอาจจะคลาดเคลื่อนได้
ผู้เชี่ยวชาญจาก WHO และ UKHSA ประเมินว่าต้องอาศัยเวลาเป็นเครื่องพิสูจน์ว่าสายพันธุ์ลูกผสม XE จะกลายเป็นคลื่นระลอกใหม่ที่ระบาดไปทั่วโลกและเข้ามาแทนที่ BA.2 ได้หรือไม่
โควิด-19 สายพันธุ์ XJ
รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ อาจารย์ประจำคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระบุว่า โควิด-19 สายพันธุ์ XJ เป็นสายพันธุ์โอมิครอนลูกผสมระหว่างสายพันธุ์ย่อย BA.1 และ BA.2 เช่นเดียวกับสายพันธุ์ XE โดยพบมากที่สุดในประเทศฟินแลนด์ และล่าสุดพบในไทย 1 ราย
สำหรับข้อมูลในส่วนของการแพร่ระบาด และความรุนแรงของโรค ยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนจนพอ ยังต้องใช้ระยะเวลาในการรวมข้อมูล
วิธีลดความเสี่ยงโควิด-19
ไม่ว่าจะเป็นโควิด-19 สายพันธุ์อะไร วิธีป้องกันยังคงเหมือนเดิม ได้แก่
- สวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ออกจากบ้าน และทุกครั้งที่อยู่ในที่สาธารณะ
- ล้างมือบ่อยๆ ด้วยสเปรย์ และเจลแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหาร
- หลีกเลี่ยงงานสังสรรค์หรือการรวมตัวกันของคนหลายคน
- เว้นระยะห่างกับคนอื่นๆ ระหว่างรับประทานอาหาร
