ช่วงหน้าร้อนที่อุณหภูมิสูงเพิ่มขึ้น ผู้สูงอายุที่ดื่มน้ำน้อยอาจเกิดภาวะขาดน้ำ แนะผู้ดูแลกระตุ้นให้ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว และกระตุ้นให้ดื่มทุกชั่วโมงอย่างสม่ำเสมอ โดยไม่ต้องรอกระหาย
ทำไม “ผู้สูงอายุ” เสี่ยง “ภาวะขาดน้ำ” ช่วงฤดูร้อน
นายแพทย์เอกชัย เพียรศรีวัชรา รองอธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยว่า ภาวะขาดน้ำในผู้สูงอายุมักพบได้ง่าย เนื่องจากของเหลวสำรองในร่างกายที่ลดลง การตอบสนองต่อความกระหายน้ำลดลง ความเสื่อมของร่างกาย เช่น กลั้นปัสสาวะไม่ได้ ซึมเศร้า สมองเสื่อม รวมถึงการได้รับยาบางชนิดเพื่อรักษาโรคประจำตัว ทำให้ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อการขาดน้ำมากกว่ากลุ่มวัยอื่นๆ
สัญญาณอันตราย อาการของ “ภาวะขาดน้ำ”
อาการที่แสดงภาวะขาดน้ำในผู้สูงอายุ สามารถสังเกตได้ ดังนี้
- ริมฝีปากแห้ง
- ความยืดหยุ่นของผิวหนังลดลง
- อ่อนเพลีย
- ปัสสาวะลดลงหรือมีสีเข้มขึ้น
- เป็นตะคริวได้ง่าย
- หากผู้สูงอายุมีภาวะขาดน้ำที่รุนแรงมากขึ้น จะพบว่ามีชีพจรเร็วกว่า 120 ครั้งต่อนาที
- ความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่า ทำให้เกิดอาการวิงเวียนศีรษะ เป็นลมง่าย
- มีภาวะสับสน
- หมดสติ
- อาจเข้าสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวและไตวายได้
ส่วนใหญ่พบว่า ภาวะขาดน้ำในผู้สูงอายุ จะมีอาการแสดงที่ไม่ชัดเจน แต่จะสังเกตได้ง่ายเมื่อมีความรุนแรงแล้ว
วิธีป้องกันผู้สูงอายุเสี่ยงภาวะขาดน้ำในช่วงฤดูร้อน
นายแพทย์เอกชัย กล่าวต่อไปว่า ในช่วงหน้าร้อนที่อุณหภูมิสูงขึ้นจนบางครั้งใกล้เคียง หรือมากกว่าอุณหภูมิในร่างกายนั้น อาจจะเป็นสาเหตุทำให้ร่างกายของผู้สูงอายุสูญเสียน้ำมากกว่าปกติ ผู้ดูแลจึงควรดูแลผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิดมากขึ้น เช่น
- จัดหาน้ำสะอาดไว้ให้ผู้สูงอายุดื่มอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว
- กระตุ้นให้ดื่มน้ำทุกชั่วโมงอย่างสม่ำเสมอ ไม่ต้องรอกระหาย
- จัดหาแก้วที่มีหูจับหรือสะดวกในการใช้ หรือให้ดูดจากหลอด ด้วยการวางแก้วน้ำไว้บนโต๊ะข้างเตียง
- ไม่ควรให้ผู้สูงอายุดื่มชา กาแฟ แอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลสูง เพราะจะยิ่งทำให้ร่างกายขาดน้ำมากยิ่งขึ้น
- ในกรณีที่ผู้สูงอายุมีโรคประจำตัว อาทิ ไตวายเรื้อรัง โรคหัวใจ ควรดื่มน้ำตามปริมาณที่แพทย์ผู้รักษาแนะนำ
- ให้ผู้สูงอายุอยู่ในบ้านพัก อาคาร หรือสถานที่ที่มีเครื่องปรับอากาศ หรือหากไม่มีเครื่องปรับอากาศ แนะนำใช้พัดลม เปิดให้ห่างจากตัว อย่าหันพัดลมเป่าเข้าตัวโดยตรง ให้เปิดพัดลมแบบส่าย เปิดประตู-หน้าต่างเพื่อระบายอากาศ
- หากอากาศร้อนจัดควรหลีกเลี่ยงการออกนอกบ้าน แต่หากจำเป็นควรสวมหมวก เสื้อแขนยาวมีสีอ่อน กางเกงขายาว หลวม น้ำหนักเบา ระบายความร้อนได้ดี กางร่มเพื่อป้องกันแสงแดด และพกน้ำดื่มติดตัวตลอดเวลา
ทั้งนี้ ผู้ดูแลควรสังเกตอาการผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับความร้อน หากพบอาการ เช่น ตะคริว หน้ามืด เป็นลม อ่อนเพลียมาก หรือซึมสับสน ให้รีบติดต่อสายด่วน 1669 แจ้งเจ้าหน้าที่สาธารณสุข หรือพาไปพบแพทย์ทันที
